Cumhurbaşkanı Recep Tayyip Erdoğan bugün günübirlik ziyaret için Berlin’e gidecek. Erdoğan, Almanya’da Cumhurbaşkanı Frank-Walter Steinmeier ve Başbakan Olaf Scholz ile görüşecek. Ziyaret, İsrail-Hamas savaşı nedeniyle Türkiye ile Batı arasında gerilimin yaşandığı bir dönemde gerçekleşmesi nedeniyle önem taşıyor.
Türkiye, Almanya ve diğer Avrupa Birliği (AB) ülkelerini İsrail’in sivilleri hedef almasına sessiz kalmakla suçluyor. Batı ise Türkiye’nin, 7 Ekim’de İsrail’de gerçekleştirdiği saldırılarda sivilleri katleden Hamas’ı “terör örgütü” olarak görmemesini eleştiriyor. Erdoğan’ın temaslarında bir diğer önemli gündem maddesi ise Türkiye-AB ilişkilerinin geleceği olacak.
Erdoğan’ın Almanya ziyareti, mayıs ayında Türkiye’de yapılan seçimlerin ardından tartışılmaya başlanmış, Eylül ayında Erdoğan ile Scholz’un G20 Tepesi’nde yaptığı görüşmeyle somutlaşmıştı.
Ziyaretin planlama döneminde gündemin ağırlıklı olarak Türkiye-Almanya ikili ilişkileri, göç ve ekonomik iş birliği ile Türkiye-AB ilişkilerinin geleceği üzerine olması öngörülüyordu.
Erdoğan’ın “AB ile yeni bir sayfa açma” daveti ve AB’nin buna tepkisi, Türkiye ile ilişkilerin geleceğine ilişkin “ileriye dönük ve stratejik” bir rapor hazırlama sürecini başlatan siyasi tabloyu oluşturan unsurlar arasında görüldü. Erdoğan-Scholz görüşmesinin çerçevesi.
Ancak Hamas’ın 7 Ekim’de “Aksa Tufanı” olarak adlandırılan baskınlarda 1.200’e yakın İsrailli asker ve sivili öldürmesiyle başlayan savaş, Erdoğan’ın Steinmeier ve Scholz ile görüşmelerinin hem gündemini hem de atmosferini değiştirdi.
Erdoğan ve Scholz, ziyaret öncesinde basına yaptıkları açıklamalarda, krize ilişkin farklı tutumlarını dile getireceklerini kaydetti.
Erdoğan, 11 Kasım’da gazetecilere yaptığı açıklamada, İsrail’in Gazze’de gerçekleştirdiği saldırılara ilişkin AB ülkelerinin tutumunu eleştirerek, 17 Kasım gezisini hatırlatarak, “Almanya Cumhurbaşkanı ve Başbakanının nasıl bir tutum sergilediğini merak ediyorum. sahip olmak? Almanya ziyaretinde bunu çok daha net göreceğiz. Ancak şu ana kadar bunlarda da netlik yok” dedi.
Erdoğan, “Avrupa ile karşılaştırıldığında uluslararası hukuku kimin ayaklar altına aldığı çok önemli. Ne yazık ki Avrupa Birliği’ndeki mevcut yaklaşım bizim yaklaşımımızla örtüşmüyor. Ancak Almanya ziyaretinin birçok şeyi ortaya çıkaracağını düşünüyorum” diye konuştu.
Erdoğan, Türkiye’nin, Avrupa’dan farklı olarak Hamas’ı “terör örgütü” olarak tanımlamadığını, ancak kendi halkını ve topraklarını kurtarmaya çalışan siyasi bir örgüt olarak gördüğünü kaydetti. Türkiye’nin bu yaklaşımı Avrupa’da genel olarak eleştiriliyor.
Hafta başında gazetecilerin Erdoğan’ın İsrail’e yönelik açıklamaları hakkındaki sorusuna Scholz, İsrail’e yönelik bu tür eleştirilerin “saçma” olduğunu söyleyerek, İsrail’in demokratik bir ülke olarak güvenliğini uluslararası hukuka uygun olarak sağladığını kaydetti.
Bu keskin görüş ayrılığı, tarafların ziyaret sırasında kamuoyuna yapacakları açıklamaları daha da değerli kılıyor.
Ankara da Berlin de gergin
Bu ortamda gerçekleşecek ziyaret nedeniyle hem Ankara’da hem de Berlin’de gerginlik yaşandığı gözleniyor. Normalde Erdoğan’ın ziyaretini 18 Kasım’a kadar uzatması ve Türkiye-Almanya hazırlık maçını izlemesi planlanıyordu. Ancak son gelişmeler nedeniyle ziyaretin kısa tutulmasına karar verildi.
Diplomatik kaynaklar, 2. Dünya Savaşı sırasında yaklaşık 6 milyon Yahudi’nin Naziler tarafından soykırıma uğratılması nedeniyle Almanya’nın İsrail politikasında değişiklik beklenmediğini, Cumhurbaşkanı Erdoğan’ın “Avrupa’nın İsrail’e borcu var” açıklamasının arkasında bunun yattığını söylüyor.
Alman yetkilileri tedirgin eden nedenlerden biri de Erdoğan’ın ziyareti nedeniyle Berlin’de yaşayan Türk ve Müslüman toplulukların bir araya gelerek Filistin’e destek verme ihtimali. Almanya’da 7 Ekim’den bu yana çok sayıda protesto düzenlendi ve Alman yetkililerin gösterilere yaklaşımı eleştirildi. Erdoğan’ın ziyareti sırasında Alman kolluk kuvvetlerinin yoğun güvenlik önlemleri alması bekleniyor.
AB-Türkiye ilişkileri nasıl şekillenecek?
Almanya’daki temasların bir diğer önemli gündem maddesi de Türkiye-AB ilişkileri olacak. 8 Kasım’da açıklanan AB genişleme raporunda Türkiye’nin birliğe üyelikten giderek uzaklaştığı belirtildi. Ukrayna, Moldova ve Bosna-Hersek ile katılım müzakerelerini başlatma kararı almaya hazırlanan AB, Türkiye ile ilişkilerin nasıl olacağı konusunda da çalışıyor. Erdoğan-Scholz görüşmesi, AB’nin yürütme organı olan Avrupa Komisyonu’nun bu konuda hazırlayacağı raporu açıklamasından önce gerçekleşmesi açısından önem taşıyor.
Erdoğan’ın, Türkiye ile AB arasında üst düzey temasların yeniden başlatılması, vize serbestisi ve gümrük birliğinin güncellenmesi yönündeki taleplerini Alman yetkililere iletmesi bekleniyor. Uzlaşmaya varılması halinde AB’nin vize serbestisi yerine vize kolaylaştırma yönünde adımlar atması bekleniyor.
Almanya açısından bakıldığında, Türkiye’de son yıllarda insan hakları ve demokratik değerlerde yaşanan gerileme ve Kıbrıs sorununun çözüm tarafında ilerleme kaydedilememesi, katılım müzakerelerinin fiilen sona erdirilmesinin temel nedenleridir. Türkiye’nin Avrupa İnsan Hakları Mahkemesi’nin (AİHM) kararlarına uymaması ve işadamı Osman Kavala ile eski Halkların Demokratik Partisi (HDP) Eş Genel Başkanı Selahattin Demirtaş’ın serbest bırakılmaması, Almanya’nın Avrupa’da en çok takip ettiği konular arasında yer alıyor.
Almanya göçe önem veriyor
Almanya için en önemli konulardan biri, Türkiye ile AB arasında yasadışı göç konusunda 2016 yılından bu yana sürdürülen işbirliğinin devam etmesidir. Mevcut anlaşmanın devamından yana olan Almanya, anlaşmanın içeriğinin de güncellenmesini istiyor. Ankara ile yapılan görüşmeler sonucunda yenilenecek.
Hafta başında yaptığı açıklamada Scholz, “Türkiye çok sayıda mülteciyi ülkesine kabul etti ve biz de bunun böyle kalmasını destekliyoruz. Tabi bu sayede Avrupa ülkelerine göçün yaşanmaması temennisiyle…” dedi.
Almanya’nın girişimiyle 7 yıl önce yapılan anlaşma, Suriye’den gelen düzensiz göçmenlerin Türkiye’de kalması karşılığında AB’nin mali destek sağlayacağını öngörüyor.
Türkiye’den gelen mültecilerin sayısı artıyor
Almanya’da ikili ilişkiler açısından gündeme gelmesi beklenen konular arasında Türk vatandaşlarının yaşadığı vize sorununun da yer alması bekleniyor. Türkiye, vize başvurularında ret oranlarının artması ve yaşanan sıkıntıların siyasi olması amacıyla başta Almanya olmak üzere önde gelen AB ülkeleriyle temas halinde.
Almanya’nın Türkiye Büyükelçisi Jürgen Schulz, 15 Kasım’da Gaziantep’te düzenlenen Türkiye-Almanya İş ve Yatırım Forumu’nda Türk basınının sorularını yanıtlarken, vizelerle ilgili durumun siyasi değil teknik olduğunu, yanıt veremediklerini söyledi. başvuru sayısındaki artış. Büyükelçi, Türkiye’den Almanya’ya sığınma başvurularında artış olması nedeniyle vize başvurularının ayrıntılı olarak incelenmesi gerektiğini kaydetti.
Schulz, “Ekim ayından bu yana sığınma başvurularında Türkiye birinci oldu. Daha önce Suriye ve Afganistan’dan gelen başvuruları Türkiye takip ediyordu. Artık Türkiye birinci sırada. “Bu bizim için yeni bir şey” dedi.
Türkiye ve Almanya aynı zamanda ekonomik iş birliğini daha da geliştirerek ticaret hacmini 50 milyar Euro’ya çıkarmayı hedefliyor.
