Sanatçılarla sohbet etmeyi seviyorum. Mesleki şapkalarımdan biri Sanat İrtibatı olduğunda en sık karşılaştığım kişiler bir sanat disiplinine gönül vermiş kişilerdir. Birçok insanın zihni farklı çalışır ve ben (resim olsun, heykel olsun, film olsun, kitap olsun fark etmez)İçinde kaybolup kendimi yeniden bulduğum bu eserin yaratıcısını yakından tanımak için karşı konulmaz bir istek duyuyorum.
Aşağıda okuyacağınız sohbet işte böyle bir merakın sonucunda doğdu.
Huri Kiriş-isimsiz-150x250cm
İkisi birden Huri Kirişİstanbul Concept’in geçtiğimiz günlerde çalışmalarıyla dönemin son standı olarak hizmete açtığı ve “Sezgi Çağı” adlı stantta sizinle tanıştım. Durmak; Hakikatin dinamik ve kişisel bir kavram olarak geliştiği bu çağda, klasik niyetin sınırlarını zorluyor, hatta sıradanlığın ötesine taşıyordu. Mimar Sinan Güzel Sanatlar Üniversitesi Fotoğraf Bölümü’nde öğretim görevlisi olarak görev yapmaktadır. kiriş Farklı boyutlardaki figüratif eserlerin arasında keşif dolu bir yolculuğa çıktığımı söylemek doğru olur. Eserlere hayran kalırken şaşırtıcı detaylara hayran kaldım ve üzerinde çok düşündüm. Sanatçının 7. kişisel duruşuydu bu ve ilk kez yağlıboya tablosuna bu kadar yakından baktım… Gecikmiş bir mutluluk vakası…?
Sayfada çalışıyor dikkatliceOna baktığınızda hayatını resme adadığını da görüyorsunuz. Huri Kiriş Eminim tanımak isteyeceksiniz. ?
Söyleşimize geçmeden önce Nur-u Ziya Caddesi’ndeki İstanbul Konsept Galeri standının 9 Eylül’de sona ereceğini de belirteyim. Yani hâlâ vaktiniz var. ?
Huri Kiriş’ten aklımda kalanlar:
Huri Kiriş-isimsiz-138x104cm
“İnancın hiçbir zaman zamanımızdakinden daha hayati olmadığını düşünüyorum. Bilim ve yaşam artık bir inanç meselesi haline geldi.”
“İnsanlık olarak öncelikle şunu kabul etmeliyiz: Doğayı değil kendimizi önemsiyoruz ve pragmatik davranıp kendimizi kurtarmalıyız.”
“Ressam olmak için resim yapmak yeterlidir. Resmin en harika yanı da budur; Resim yapmaktan başka bir vasıf almanıza gerek yok.”
“Resmin önünde on saniyeden fazla durursanız o resim iyidir.”
“Sanatçılar sanata koleksiyonerlerden daha fazla yatırım yapıyor.”
Ö.G: Çocukluğunuzdan beri fotoğrafçılıkla uğraştığınızı biliyorum, neden akademisyen olmaya karar verdiğinizi merak ediyorum. Herkesin fırçasının farklı dans ettiği, dünyayı kendi gördüğü ya da olmasını istediği gibi resmettiği bir alanda öğretmen olmak nasıl bir duygu?
Huri Kiriş
HK: Fotoğraf çekme süreci benim için çok emek isteyen bir süreç. Çok okuyorum, çok düşünüyorum. Aylardır bir fotoğraf üzerinde çalışıyorum. Bütün bu emeğin sonucunun satın alma gücü olan birkaç kişinin duvarlarını süslemekle sonuçlanacağını düşünmek içimi kemiriyordu. En değerli sorun sanat eserinin doğasındadır: Sanat değerlidir. Sınırlı bir kesime hitap ediyor; işi bir kişi satın alır; Ya duvarına asar ya da depoya gönderir.
Temelde tüm bu emeğin daha çok işe yaramasını istediğim için öğretmen oldum.
ÖG: Sanatınızın ardındaki fikri genel olarak nasıl açıklayabilirsiniz? Huri olarak dünyaya vermek istediğiniz mesaj nedir?
HK: Aslında bir niyet olduğunu söylemek doğru olmaz. Diyelim ki bir dürtü var. Nasıl biri zihninden şarkıyı mırıldanıyorsa ya da başkası zıplayıp duruyorsa, ben de fotoğraf çekiyorum. Yaşadığım dönemin uğultusu hep kafamda.
ÖG: Şu andaki tavrınıza “Sezgi Çağı” adını verdiniz… Bildiğimiz, gördüğümüz yerine sezgilerimizi mi dinlemeliyiz? Kişisel olarak benim için fark etmiyor çünkü alıştım, hayatım boyunca sezgilerimle yaşadığımı düşünüyorum, kendi ilişkilerim var ama yine de okuyucularımıza soruyorum: Bunu neden yapmalıyız? ?
Hong Kong: Aslında “Sezgilerimize güvenelim.”Söylemiyorum, “Sezgilerimize güvenmeli miyiz?” Soruyorum. Bilgi çağındayız ama hakikat, gerçek, gerçeklik ve nihayetinde bilgi nerede? İnternetin doğuşuyla birlikte duyduğumuz her şeye inanmamamız, gördüğümüz her şeye inanmamamız gerektiğini anladık; Okuduklarımıza inanmayalım. Peki bilgiye nasıl ulaşacağız? Mesela Kovid aşısı zararlı mı, faydalı mı? Ben doktor olmadığım için her iki taraftaki doktorlardan hangisine inanmalıyım? İnancın hiçbir dönemde içinde bulunduğumuz dönemden daha hayati olmadığını düşünüyorum. Bilim ve hayat artık bir inanç sorunu haline gelmiştir. Dünyanın düzlüğünü tartışmak eskiden saçma geliyordu ama artık buna inanan binlerce insan var.
ÖG: İşleriniz -sizin deyiminizle- görme hareketini sorguluyor ve körü körüne kabule, pasif inanca alternatif bir bakış açısı sunuyor. Bir sürü yansıma, bir sürü detay, fotoğrafta bir anda beliren sürpriz figürler, fantastik diyebileceğimiz karşılaşmalar… Bunların hepsi üretim öncesinde aynı anda mı çıkıyor aklınızda, yoksa gerisi süreç içinde mi oluyor? anlık görüntüden mi başlıyorsunuz?
Huri Kiriş-isimsiz-100x80cm_
HK: Kafamdaki uğultudan bahsetmiştim. Bu mırıltı bana şunu soruyor: ‘Bu gerçek mi, bir yansıma mı, yanılıyor muyum?’ vb. Şöyle başlıyor; bir konseptle. Daha sonra fotoğraf olarak zihnimde beliriyor ve eskiz sürecinde fotoğraf neredeyse son şeklini alıyor. Fotoğrafın kendisi de bu bağlamda bir rol oynuyor: Kendisi bir yansıma, bir yanılsamadır. İkna edici ama fotoğraf olduğunu unutturmuyor. Yani gördüklerinize inansanız bile gerçek orada değildir. Sonuçta fotoğrafçılık biraz kumaş ve biraz boyadan ibarettir.
ÖG: Bu stanttaki fotoğraflarınız bizi doğaya davet ediyor, 1-2 istisna dışında insan figürleri genelde figüran olarak yer alıyor… Doğa, hayvanlar, özellikle kuşlar sizin için neden değerli, nasıl bir mesaj vermeyi hedefliyorsunuz?
Detay (Huri Kiriş-isimsiz-150x250cm)
HK: Aslında hiçbiri en değerlisi değil. Genelde fotoğraflarımda böyle bir hiyerarşi kurmuyorum. Doğaya baktığımızda insan figüran bile olamaz. Biz insanlar kendimizi çok güçlü görüyoruz ama dünyayı yok edecek güce sahip olsak bile, onu yok etsek bile doğa dediğimiz bu devasa yapıya bir yer bile açamayız. Bildiğimiz evrenden bahsediyorum. Gerisi sadece kişinin kendine duyduğu endişedir. İnsanlık olarak öncelikle şunu kabul etmeliyiz: Doğayı değil kendimizi önemsiyoruz ve pragmatik davranıp kendimizi kurtarmalıyız.
ÖG: Standda yarattığı sert etkiyle diğer çalışmalardan öne çıkan, yüzü çamurla kaplı adam portresi beni çok etkiledi -sanırım fotorealistik üslubundan dolayı. Bana insanın kirli bir varlık olma potansiyelini hatırlattı. Diğer eserlerinizin verdiği o muhteşem duygunun ortasında, size böyle hissettiren 1-2 eser daha var… Nereden?
Huri Kiriş-isimsiz-140x100cm
HK: Cennet doğadır, doğadır ama bizi seven, kucaklayan ve bazen biraz sinirlenip intikam alan doğadır. Bunlar hep bizim temennilerimizdir. İnsanlaştırıldığında doğa evcilleşmez. Doğada bizim dışımızdaki tüm hayvanların kürkü, zırhı, tüyleri ve kalkanı vardır. Pençeleri, gagaları, dişleri var… bizim de bir aklımız var. Ancak doğada, hatta sokakta gördüğümüz hayvanlara bir bakalım. Özel bir sebep olmadıkça yaşlı, hasta ve ölmekte olan hayvanlar dışında hepsi temizdir. Çamurda sürünen bir yılanın bile çamurunu göremezsiniz. Ancak insan doğaya adım atar atmaz çamurlanır/kirlenir. Tıpkı çaresiz, hasta ve ölmeye mahkum bir hayvan gibi. Aslan ya da kaplan gibi bir yırtıcının bizi öldüreceğinden korkmamıza gerek yok, çünkü daha onlarla yarışmadan küçücük bir böceğin ısırığı ile hayata veda edebiliriz.
ÖG: Sizce “iyi ressam” kimdir? Mesela okulda olması gerekiyor mu? Duvarlarınızda kimin eserleri var?
HK: Bir yüzeye çizilen veya boyanan her şey fotoğraftır. Bunları yapan herkes kendine ressam diyebilir. Ressam olmak için fotoğraf çekmek yeterlidir. Aslında resmin en güzel yanı da budur; Fotoğrafçılık dışında herhangi bir niteliğe ihtiyacınız yok. Ancak nasıl bir ev, bir gökdelen, bir köprü farklı teknik bilgi ve donanım gerektiriyorsa, fotoğrafı çeken kişinin de yapmak istediği teknikleri ve malzemeleri öğrenmesi iyi olur. Bu bir zorunluluk değil, bir zorunluluktur.
Duvarlarımda çoğunlukla öğrencilerimden aldığım küçük boyutlu çalışmalar var. Fotoğraf çekmek için büyük duvarlara ihtiyacım var.
ÖG: Ağır soluk ve açık tonları kullanmanızın bir nedeni var mı? Sizi iyimser bir birey olarak tanımlayabilir miyiz?
Huri Kiriş – isimsiz
HK: Paletim her zaman ana renklerden oluşur. Renk kombinlerim döneme ve konuya göre farklılık gösteriyor. “Sezgi Çağı” için eriyen ve belirsizliğe yol açan tonları seçtim ama bir başka serimde zifiri siyahları da bulabilirsiniz.
Ne iyimser ne de kötümserim. Kendimi gözlemci olarak tanımlayabilirim.
ÖG: Sizin için bir sergiyi iyi yapan şey nedir?
HK: Fotoğrafın önünde on saniyeden fazla duruyorsanız o fotoğraf uygundur. Standta çok sayıda fotoğrafın önünde duruyorsanız stand yeterlidir.
ÖG: Eserlerinizin çok güzel koleksiyonlarda yer aldığını biliyorum. Türkiye’de günümüz fotoğraf sanatı, sanatçıları ve koleksiyonculuğu (sanat yatırımı) hakkında ne düşünüyorsunuz?
Huri Kiriş
HK: Ülkemizde sanata yatırım çok yetersiz. Pek çok sanat eseri alıcısı çok zengin insanlardır ve yatırım amacıyla aslında yatırım değeri kanıtlanmış nispeten eski eserleri satın alırlar. Ekonomik durumumuzun değişken doğasından bahsetmiyorum bile. Sanatçılar sanata koleksiyonerlerden daha fazla yatırım yapıyor. Ekipman, atölye, personel, eğitim, verilen emek o kadar çok ki… Yıllarca atölyeme gömdüğüm parayla, birinin asistanı olarak çalışsam rahatlıkla konut otomobili alabilirim. yoksa kenara para bile koyardım. Ama her zaman değer verdiğim fotoğraflarım vardı. Sanatçı arkadaşlar ne dediğimi çok iyi anlayacaklardır.
ÖG: Bildiğiniz gibi yapay zeka çalışmaları dünya çapında çeşitli sanat organizasyonlarında ödüller almaya başladı. Yapay zeka yapımlarına “sanat eseri” denebilir mi sizce?
Yapay zeka bize internette bulunan bilgilerin ortalamasını sunuyor. Bana göre sanat araçlarının kullanılması eseri veya hareketi sanata dönüştürmez. Sanat insan yapımı bir harekettir. Hayvanları insanlardan ayıran değerli bir özelliktir. Gelecekte yapay zeka, işlem gücü açısından insanlardan farklılaştığını iddia edebilir ancak insan olduğunu iddia edemez. Elbette gelecekte yapay zeka sıkılır ve ben de benzerini yapayım diye doğal olarak bir şeyler üretirse yine konuşuruz. Ancak acı çekmeyi bilmeyen bir varlığın sanatla uğraşabileceğini düşünmüyorum.
ÖG: Gelecekteki sanatsal hedefleriniz neler? Ulaşmak istediğiniz bir nokta var mı?
HK: Bir sanatçı olarak bulunduğum yerden çok mutluyum. Ne istersem onu yapabilirim. Benim için her gün yeni bir gün. Ben gençken hayatta harika, dünya standartlarında bir sanatçı olmak da dahil olmak üzere şeyler vardı. Artık sadece fotoğraf çekebilmek bile değerli.
Çok teşekkür ederim. Seni tanımak güzel ?
ağ
Bu makalede öne sürülen fikir ve yaklaşımlar tamamen yazarların orijinal niyetleridir ve Onedio’nun yayın politikalarını yansıtmayabilir. ©Onedio
